Bombeadora de Elorrieta / Elorrietako ponpa-etxe

La bombeadora de Elorrieta fue un hito para la solución de las epidemias que sufría Bilbao
Elorrietako ponpa-etxea mugarri bat izan zen Bilbok pairatzen zituen epidemiak konpontzeko

Colaboración

Sistema de saneamiento

La industrialización de la ría del Nervión-Ibaizabal generó un incremento muy importante de la población en sus márgenes. Los habitantes de Bilbao todavía se abastecían en parte de las aguas de la ría, donde también se vertían las aguas residuales, lo que provocó una importante epidemia de cólera en 1885.

Para evitarlo, el ayuntamiento convocó un concurso para dotar a la villa de un sistema de saneamiento el cuál fue ganado por el ingeniero Recaredo de Uhagón con su anteproyecto Mens sana in corpore sano.

Saneamendu-sistema

Nerbioi-Ibaizabal itsasadarraren industrializazioak biztanleriaren hazkunde handia eragin zuen ibaiertzetan. Bilboko biztanleak oraindik itsasadarreko uren hornitzen ziren, non hondakin-urak ere isurtzen ziren, eta 1885ean kolera-epidemia garrantzitsu bat eragin zuen.

Hori saihesteko, udalak lehiaketa bat iragarri zuen hiribildua saneamendu sistema batez hornitzeko, eta Recaredo de Uhagón ingeniariak irabazi zuen Mens sana in corpore sano aurreproiektuarekin.

El proyecto

El proyecto proponía recoger las aguas sucias de Bilbao, trasladarlas hasta un gran depósito situado en Zorrotzaurre (Elorrieta), donde mediante unas bombas se enviarían las aguas sin tratar hasta el mar, a la altura de La Galea en Getxo.

Las obras se realizaron entre 1895 y 1903. En Elorrieta, además del gran depósito de 12.000 m3, entre otras instalaciones, también se construyó la casa de bombas y una torre piezométrica de más de 15 m. de altura, donde las aguas bombeadas se elevaban a la altura necesario, para poder llegar a La Galea a través de una tubería de más de 10 km. Esta tubería recorría la margen derecha de la ría, paralela al trazado ferrovia­rio, hasta Getxo donde se excavó un túnel, mediante 5 pozos de acometida, los conocidos malacates.

Proiektua

Proiektuak Bilboko ur zikinak biltzea eta Zorrotzaurreko (Elorrieta) biltegi handi batera eramatea proposatzen zuen. Bertan, ponpa batzuen bidez, tratatu gabeko urak itsasora bidaliko ziren, Getxoko Galea parean.

Lanak 1895 eta 1903 artean egin ziren. Elorrietan, 12.000 m3-ko depositu handiaz gain, beste instalazio batzuen artean, ponpa-etxea eta 15 metrotik gorako altuera zuen dorre piezometriko bat ere eraiki ziren, non ponpatutako urak behar zen altuerara igotzen ziren, Galeara 10 km-tik gorako hodi baten bidez iritsi ahal izateko. Hodi horrek itsasadarraren eskuineko ertza zeharkatzen zuen, trenbiadearen paraleloan Getxoraino, eta han tunel bat egin zuten malakate ezagunek, 5 hargune-putzuren bidez.

Expolio de las instalaciones

Sin embargo, en los años posteriores a su inauguración, Bilbao registró un aumento de la población superior a lo previsto, provocando que estas instalaciones quedaran obsoletas por lo que después de la Guerra Civil ya solo daban servicio al barrio de Deusto.

Con la construcción de los túneles del metro, se eliminó parte del depósito subterráneo, así como la torre y otras instalaciones. La ausencia de vigilancia propició el deterioro de la cubierta, y el expolio de la maquinaria que fue recuperada y restaurada en 2015 con la colaboración técnica de la Asociación Vasca de Patrimonio Industrial y Obra Pública, AVPIOP-IOHLEE.

Instalazioen espolioa

Hala ere, inauguratu eta hurrengo urteetan, Bilbon biztanleria aurreikusitakoa baino gehiago hazi zen, eta, ondorioz, instalazio horiek zaharkituta geratu ziren; beraz, Gerra Zibilaren ondoren, Deustu auzoari bakarrik ematen zioten zerbitzua.

Metroko tunelak eraikitzeko, lurpeko biltegiaren zati bat kendu zen, baita dorrea eta beste instalazio batzuk ere. Zaintzarik ez egoteak estalkia hondatzea ekarri zuen, eta makineria lapurtzea ere. 2015ean berreskuratu eta zaharberritu zen, Industria Ondare eta Herri Laneko Euskal Elkartearen AVPIOP-IOHLEE laguntza teknikoarekin.

Protección

El sistema de saneamiento de Bilbao fue pionero, por su planteamiento y diseño, por lo que el conjunto de la bombeadora de Elorrieta fue catalogado en 1984 como Bien Cultural Calificado por el Departamento de Cultura del Gobierno Vasco.

Aunque desde 2015 se han realizado visitas a la bombeadora en varios periodos, desgraciadamente no hay un programa de visitas continuado.

Babesa

Bilboko saneamendu-sistema aitzindaria izan zen, bere planteamenduagatik eta diseinuagatik; beraz, Elorrietako ponpa-etxea 1984an katalogatu zen Eusko Jaurlaritzako Kultura Sailak sailkatutako kultura-ondasun gisa.

2015etik zenbait alditan ponpa-etxera bisitak egin badira ere, zoritxarrez ez dago etengabeko bisita-programarik.

Bombeadora de Elorrieta / Elorrieta ponpa-etxe

Agirre Lehendakariaren Etorb., 182
48015 Bilbo, Bizkaia

¡Compártelo!

Deja una respuesta

Tu dirección de correo electrónico no será publicada. Los campos obligatorios están marcados con *


El periodo de verificación de reCAPTCHA ha caducado. Por favor, recarga la página.

Suscríbete a nuestras publicaciones

jarraiguzu!